Het vfonds (Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg) en Nationaal Comité Veteranendag ondertekenen op 11 mei een intentieverklaring waaruit blijkt dat het vfonds de Nederlandse Veteranendag financieel gaat ondersteunen voor een periode van drie jaar. De totale subsidie bedraagt maximaal 750.000 euro, gespreid uit te keren in de jaren 2015, 2016 en 2017. Het budget wordt in overleg met het vfonds besteed aan projecten en producties die de maatschappelijke erkenning en waardering voor Nederlandse veteranen ten goede komen.

Ondertekening intentieverklaring

De ondertekening vindt plaats op een toepasselijke locatie: het Nationaal Militair Museum in Soesterberg. Achter de tafel nemen van het vfonds plaats voorzitter Cees de Veer en directeur Ton Heerts. Vanuit het Nationaal Comité Veteranendag zijn aanwezig voorzitter Boele Staal en comitélid/penningmeester Jaap-Willem Kleijwegt. Aanwezig bij de ondertekening zijn leden van de twee organisaties en veteranen.

Samenwerking vfonds en Nationaal Comité Veteranendag

Het is niet voor het eerst dat het vfonds de Nederlandse Veteranendag financieel ondersteunt. Al eerder werd bijgedragen aan specifieke educatieve en documentaire producties van de Nederlandse Veteranendag en aan de openingsceremonie van de Nederlandse Veteranendag in de Ridderzaal. In 2015 wordt een deel van het budget wederom gebruikt voor het Ridderzaalprogramma, waar onder meer Ellen ten Damme, Gijs Wanders, Pierre Bokma en Bastiaan Everink aan meewerken. Daarnaast wordt onder meer een tv-spot ontwikkeld die voorafgaand aan Veteranendag zal worden uitgezonden.

Over het vfonds

Het vfonds investeert in vrede en zet zich vanuit die doelstelling ook in om projecten te ondersteunen die bijdragen aan erkenning en waardering voor veteranen.

Over het Nationaal Comité Veteranendag

Het Nationaal Comité Veteranendag bevordert de maatschappelijke erkenning en waardering voor Nederlandse veteranen, onder andere door het organiseren van de landelijke Nederlandse Veteranendag op de laatste zaterdag van de maand juni.

De dichtwedstrijd "Dichter bij 4 mei" wordt sinds 1998 georganiseerd door het Nationaal Comité 4 en 5 mei in samenwerking met stichting het Poëziepaleis om jongeren actief bij 4 mei te betrekken. Dit jaar werd de wedstrijd gehouden in de provincie Zeeland, waar op 5 mei de Nationale Viering van de Bevrijding begint. Zeeuwse jongeren tussen de 14 jaar en de 19 jaar stuurden gedichten over herdenken in. Sommigen volgden een workshop op hun middelbare school, anderen namen zelf het initiatief. Uiteindelijk werden veertien gedichten geselecteerd voor de finale. Inge Kappert, artistiek leider van het Poëziepaleis en voorzitter van de jury, over de gedichten uit Zeeland: "De jury is onder de indruk van hoe jongeren van nu zich inleven. Hoewel het 70 jaar geleden is dat de oorlog eindigde, weten de jongeren hun gevoelens over de oorlogsjaren goed om te zetten in woorden, beelden en vragen."

Drie andere winnaars, Hanne Postma (14), Amber Bontekoe (18) en Joy Schroevers (15), mogen hun werk voordragen tijdens de herdenkingen in de herinneringscentra Amersfoort, Vught en Westerbork. De jury bestond dit jaar uit: Inge Kappert (artistiek leider het Poëziepaleis), Jeroen van den Eijnde (directeur Nationaal Monument Kamp Vught), Eric Burmeister (lid van het Nationaal Comité 4 en 5 mei en ceremoniemeester Nationale Herdenking), Caroline Liberton (namens de provincie Zeeland) en Nienke Woltmeijer (winnares Dichter bij 4 mei 2014).

Isa Hamerlinck: "We moeten niet alleen naar de toekomst kijken. Juist van het verleden moeten we leren. In de Tweede Wereldoorlog zijn zulke fouten gemaakt, dat mag nooit meer gebeuren."

Het gedicht:

Veertien finalisten

Alle veertien finalisten kwamen vanmiddag al bijeen in De Spot in Middelburg. In het begin nog wat onwennig, maar aan het eind van de dag een hechte groep. Samen luisterden de deelnemers naar gastspreker de heer Johan Provoost (83). Hij vertelde de jongeren over zijn ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Johan Provoost is geboren in Biervliet, Zeeland en woonde in Breskens toen de oorlog uitbrak. Hij verloor zijn zusje van 7 jaar tijdens een geallieerd bombardement. De gebeurtenissen in de oorlog hebben voor een groot deel het leven van Johan bepaald. ''Ik wil aan de jeugd meegeven dat een oorlog alleen maar verliezers kent''.

Alle deelnemers kregen ook een workshop van dichter Jos van Hest, zodat ze konden oefenen met het voordragen van hun gedicht. Nieuwslezer Jeroen Overbeek, die op 4 mei de uitzending van de Nationale Herdenking presenteert, nam vanavond de presentatie van de spannende finale voor zijn rekening.

Isa Hamerlinck
Fotocredit: Wiebe Arts - Nationaal Comité 4 en 5 mei

De Israëlische schrijver David Grossman zal de jaarlijkse 5 mei-lezing houden ter gelegenheid van de Nationale Viering van de Bevrijding. De 5 mei-lezing zal op 5 mei 2015 plaatsvinden in de provincie Zeeland te Vlissingen. Het Nationaal Comité 4 en 5 mei is buitengewoon verheugd dat David Grossman de uitnodiging heeft aanvaard.

David Grossman, (klein)zoon van Shoah-overlevenden en vader van een zoon die tijdens de militaire acties in 2006 omkwam, weet als geen ander hoe belangrijk vrijheid is. Voldoende reden om hem de 5 mei-lezing te laten uitspreken. David Grossman: "Ik acht het de taak van de schrijver om een vinger op de wonde te leggen, om op een nieuwe manier, in een taal waarvoor de lezer zich nog niet heeft leren afschermen, te beschrijven hoe gecompliceerd de bestaande situatie is, om stereotypen omver te werpen die het gemakkelijk maken om niets aan problemen te doen. De schrijver moet mensen in herinnering brengen dat menselijkheid en moraal nog steeds belangrijke kwesties zijn en hij moet waarschuwen voor de toekomst die voortvloeit uit het heden."

5 mei-lezing

De 5 mei-lezing markeert het begin van de Nationale Viering van de Bevrijding en fungeert als bron van inspiratie voor en een verdieping van het debat over vrijheid. De lezing is een moment van bezinning op de kwetsbaarheid van vrijheid, niet alleen in Nederland, maar ook daarbuiten. De invalshoek voor de komende jaren is Vrijheid geef je door met dit jaar als verdieping Vrijheid is nooit af (zie www4en5mei.nl: Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind voor de toekomst). 4 en 5 mei zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden omdat het vieren van de vrijheid nadrukkelijk is verbonden met het teloor gaan van vrijheid en democratie in de Tweede Wereldoorlog. Elk jaar vindt de 5 mei-lezing in een andere provincie plaats, in 2015 in de provincie Zeeland. Met de bijeenkomst in Vlissingen laten de provincie en haar gemeenten zien hoe zij invulling geven aan het vieren van de vrijheid.

Wie is David Grossman?

David Grossman, een belangrijke Israëlische schrijver, is in 1954 in Jeruzalem geboren. Na zijn diensttijd studeerde hij filosofie en theater aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem en werkte als journalist bij de radio. In die jaren begon hij ook te schrijven, eerst korte verhalen en daarna een roman, De glimlach van het lam, die zich bezighoudt met de vraag hoe het kan dat het sobere, gedisciplineerde en idealistische Israël waarin Grossman opgroeide, zich na 1967 deed kennen als een bezettende macht. Deze roman en de volgende, Zie: liefde, waarin hij, (klein)zoon van oorlogsslachtoffers, de Shoah betrekt, zetten Grossman in en buiten Israël als schrijver op de kaart. Sindsdien heeft David Grossman tientallen (kinder)boeken geproduceerd, bijdragen geleverd aan het politieke debat, prijzen en eredoctoraten gekregen. In 2006 presenteerde de Israëlische werkelijkheid zich op tragische wijze in het persoonlijke leven van de schrijver. Zijn zoon Uri kwam om in gevechten tegen Hezbollah in Libanon. Het werk van David Grossman wordt in Nederland uitgegeven door uitgeverij Cossee, zie www.uitgeverijcossee.nl

Voorgaande sprekers op 5 mei

In 1995 was Hare Majesteit Koningin Beatrix de eerste die de 5 mei-lezing uitsprak. De 5 mei-lezing is daarna zowel door Nederlandse als buitenlandse sprekers gehouden, waaronder de Amerikaanse ambassadeur Cynthia P. Schneider, de bondspresident van Duitsland Joachim Gauck, de Prins van Oranje en de oud-ministers-presidenten Ruud Lubbers en Wim Kok. In 2013 is de lezing uitgesproken door prof.dr. Ernst Hirsch-Ballin, in 2014 door Mary Robinson, de voormalige Hoge Commissaris Mensenrechten van de Verenigde Naties.

Herman van Veen, Claudia de Breij en Giovanca treden op tijdens het 5 mei-concert op de Amstel in Amsterdam. Ze worden begeleid door het Nationaal Jeugdorkest (NJO). "We kunnen hier zijn wie we zijn, zingen, dansen, zeggen wat we willen, zwijgen als we dat willen. Dat moeten we vieren, maar ook doorgeven - met de lessen uit het verleden. We moeten alert blijven. Zeker vandaag de dag", is de gezamenlijke boodschap van de solisten die speciaal voor het concert nieuwe nummers schrijven. De NOS zendt het 5 mei-concert vanaf 21:00 uur rechtstreeks uit op NPO1. Het 5 mei-concert is de feestelijke afsluiting van de Nationale Viering van de Bevrijding en wordt georganiseerd door het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Voor de samenstelling van het programma werken het orkest, de solisten en het comité nauw samen. Tijdens het concert wordt regelmatig een link gelegd met onze vrijheid vandaag de dag en de gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog. De gedachte dat je vrijheid van generatie op generatie doorgeeft wordt onder meer weerspiegeld door de vele generaties die op het podium staan.

Herman van Veen: "We vieren een vrijheid die niet vanzelfsprekend is."

Van Veen is een virtuoos en veelzijdig podiumkunstenaar met een indrukwekkende staat van dienst. Daarnaast heeft hij een Eredoctoraat aan de Vrije Universiteit Brussel omwille van zijn humanitaire inzet, zijn consequente houding tegen elke vorm van onrecht en zijn verdediging van het vrije woord. "De 4e en de 5e mei herinneren ons aan dat wat nooit meer mag gebeuren. Eerst staan we stil en zwijgen we, daarna gaat de vlag uit. En vieren we een vrijheid die niet vanzelfsprekend is", aldus Herman van Veen. "Het historisch besef maakt immers deel uit van ons collectief verantwoordelijkheidsgevoel."

Claudia de Breij: "Op 4 mei herijk je waar je voor staat."
Cabaretière Claudia de Breij is zeer betrokken bij het onderwerp vrijheid en onvrijheid. Het thema komt geregeld terug in haar theateroptredens, zoals in Hete Vrede (2010). Over 4 en 5 mei zegt zij: "Dit zijn heel belangrijke dagen voor mij. Ik ben niet gelovig, maar heb wel een overtuiging. En die heeft veel te maken met respect en verdraagzaamheid. Het herdenken van de Tweede Wereldoorlog hoort daarbij zoals Kerstmis er voor sommige gelovigen bij hoort. Dan herijk je waar je staat, waar je voor staat. Vijf mei vind ik fantastisch, het vieren van de vrijheid voelt altijd al goed maar dit jaar heel bijzonder; ik vind het een enorme eer om mee te werken aan het 5 mei-concert."

Giovanca: "Hoe ouder ik word, hoe belangrijker ik herdenken en vieren vind."
De veelzijdig getalenteerde soul/jazz zangeres Giovanca heeft al vaak tijdens de Bevrijdingsfestivals opgetreden. Nu staat ze op het 5 mei-concert. "Op 4 en 5 mei wil ik ook echt in Nederland zijn", geeft ze aan. "Het zijn voor mij dagen van verbondenheid. Als ik dan in het buitenland ben, voelt het altijd alsof ik iets mis. Ik ben opgegroeid met 4 en 5 mei. Hoe ouder ik word, hoe belangrijker ik dit herdenken en vieren vind. Toen ik als klein meisje in Nederland op school over de oorlog hoorde, raakte het me en dacht ik altijd: Dit gaat over de opa's en oma's van mijn vriendjes en vriendinnetjes.' Pas later ben ik gaan beseffen dat de Tweede Wereldoorlog en de vrijheid die erop volgde ook consequenties hebben gehad voor mijn opa en oma en voor andere bevolkingsgroepen in Nederland."

Het NJO
Het 5 mei-concert is een licht klassiek concert dat elk jaar verzorgd wordt door een ander orkest. Dit jaar is dat het NJO. Het NJO werkt met de beste conservatoriumstudenten uit binnen- en buitenland en bestaat daardoor uit vele nationaliteiten. Speciaal voor het 5 mei-concert wordt nu een orkest samengesteld, bestaande uit de beste conservatoriumstudenten van Nederland. Ze spelen onder leiding van de Amerikaanse gastdirigent Clarck Rundell. Zie voor meer informatie over herdenken en vieren: www.4en5mei.nl

Frédérique Neau-Dufour, sinds 2011 directrice van het Centre Européen du Résistant Déporté Natzweiler-Struthof, is benoemd tot de 'Vrouw van het Jaar' door de Press Club Straatsburg - Europa!

Sinds 2011 is zij directrice van het CERD. Samen met haar uitzonderlijke 'equipe' mensen werkt zij aan het levend houden van de herinnering aan deze zeer zwarte pagina in de geschiedenis. Daarnaast staat voorop, de educatie van de jeugd. Voor oud-gevangenen en hun familie is zij samen met haar team altijd bereikbaar.

Een bijzondere vrouw

Frédérique is geboren in Afrika. Na enkele jaren verhuist het gezin weer naar Frankrijk. Haar jeugd brengt zij door in de Anjou. Na haar eindexamen studeert zij aan " l' Institut d'études politiques de Paris". Zij promoveert in 1998 over Ernest Psichari.

Zij was hoogleraar geschiedenis, onderzoeker bij de 'Fondation Charles-de-Gaulle, verantwoordelijk voor de tentoonstelling Charles-de-Gaulle, de reizende tentoonstelling Charles de Gaulle en Konrad Adenauer, en conservator van 'La Boisserie' het familiehuis van generaal de Gaulle tot 2009. Van 2010-2011 was Frédérique, bij het ministerie van Defensie, verantwoordelijk voor de belangrijke herdenkingsplaatsen in Frankrijk. Vele publicaties zijn van haar hand verschenen.

Zie de video...